چجوری خاک گلدون ها رو عوض کنم که گیاه آسیب نبینه؟! + آموزش

بیشتر انواع گل و گیاه آپارتمانی و خانگی تا سال‌ های سال در همان گلدانی که هستند، بدون نیاز به عوض کردن خاک گلدان، دوام می‌ آورند اما بالاخره ریشه‌ ها به‌ قدری رشد می‌ کنند و فضا اشغال می‌ کنند که به‌ مرور شاهد «درهم‌ پیچیدگی ریشه» خواهیم بود. یعنی زمان عوض کردن خاک گلدان فرا رسیده است، اصولا نزدیک عید اکثر خانم ها برای عوض کردن خاک گلدان اقدام می کنند!

گلدان و خاک گلدان را چطور عوض کنیم؟

مرحله اول: آماده‌ سازی محل کار

پیش از هر چیز باید محل تعویض گلدان و خاک را انتخاب کنید. پیشنهاد می‌شود این کار را در حیاط و فضای بیرون از اتاق‌های خانه انجام دهید، چون ریخت‌وپاش زیادی خواهد داشت. اگر چنین امکانی ندارید، کف یکی از اتاق‌ها را با روزنامه بپوشانید و کارتان را آنجا انجام دهید.

مرحله دوم: بیرون‌ آوردن گیاه از گلدان

بیرون‌آوردن گیاه از گلدان، اگر ریشه‌های آن در تمامی فضاهای خالی موجود در خاک پخش شده باشد، بدون کلنجاررفتن ممکن نخواهد بود و می‌تواند کار دشواری باشد. وقتی گلدان قدیمی پر از ریشه شود شکل عادی‌اش کمی تغییر خواهد کرد؛ به‌علاوه ممکن است ریشه‌ها، مثل آنچه در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، از قسمت انتهایی گلدان بیرون بزنند و بیرون‌آوردن گیاه را به‌مراتب سخت‌تر کنند. بیرون‌زدن تنها یک یا دو ریشه هم گیاه را محکم در گلدان نگه می‌دارد.

هرکدام از اینها می‌تواند چالشی در راه بیرون‌آوردن گیاه از گلدان فعلی باشد. منتها نباید عجله کرد. صبر و حوصله مهم‌ترین چیزهایی هستند که در این شرایط لازم است. اگر بخواهید گیاه را از ساقه بگیرید و بیرون بکشید، نتیجه‌ای جز خراب‌شدن آن نخواهد داشت.

ریشه‌های گیاه باید ۱ تا ۲ روز قبل از تعویض گلدان، آب کافی دریافت کرده باشند. اگر ریشه‌ها هنگام عوض‌کردن گلدان خشک و بی‌آب باشند، ممکن است به آنها شوک وارد شود و آسیب ببینند. حتما در مدت‌زمان یادشده به گیاهتان آب دهید و بعد برای تعویض گلدان و خاک اقدام کنید.

برای بیرون‌آوردن گیاه سرسختی که محکم در خاک گلدان ریشه دوانده ایده‌های زیر را به کار بگیرید:

• ایده اول: فشاردادن اطراف گلدان

(اگر گیاه در گلدانی از جنس سفال یا دیگر ترکیبات سخت و محکم است و نمی‌توان آن را فشار داد، سراغ ایده بعدی بروید).

دورتادور گلدان را با چرخاندن آن میان دستانتان فشار دهید. معمولا باید این کار را چند بار تکرار کنید. کم‌کم متوجه خواهید شد که گیاه در حال آزادشدن از گلدان است و اگر همه‌چیز خوب پیش برود، یک‌تکه همراه با ریشه بیرون خواهد آمد.

• ایده دوم: بریدن ریشه‌های بیرون‌آمده از قسمت انتهایی گلدان

بیرون‌زدن ریشه از قسمت انتهایی گلدان نقش قلابی را بازی می‌کند که باعث گیرافتادن گیاه در گلدان می‌شود. با بریدن ریشه‌های بیرون‌زده می‌توانید این مشکل را حل کنید.

• ایده سوم: فشار از پایین

اگر دو ایده پیشین را به کار گرفتید و نتیجه‌ای حاصل نشد، مدادی را بردارید و آن را از قسمت انتهایی که صاف است داخلِ سوراخ زیر گلدان کنید. با مداد به خاک و ریشه‌ها فشار وارد کنید و به‌این‌شکل، سعی کنید گیاه را هل دهید و از گلدان خارج کنید.

• ایده چهارم: چکش‌کاری!

گاهی چاره‌ای جز بریدن گیاه یا ازبین‌بردن کامل گلدان قدیمی برایتان باقی نمی‌ماند. اگر شکل عادی گلدان کاملا عوض شده و واقعا نمی‌توان گیاه را از آن خارج کرد، ممکن است لازم باشد با قیچی باغبانی گیاه را ببرید و به‌این‌شکل آن را بیرون آورید.

اگر گیاه در گلدانی از جنس پلاستیک نباشد، دو انتخاب پیش رو خواهید داشت: یا آنکه محفظه گیاه را با چکش بشکنید و یا آنکه به‌کلی از عوض کردن گلدان منصرف شوید.

بیشتر بخوانید: اینجوری برگ گیاهان آپارتمانی رو برق بنداز!

مرحله سوم: هرس‌ کردن ریشه‌ های گیاه

اگر همه‌چیز خوب پیش رفته باشد، در این مرحله از کار، گیاه از گلدان قدیمی خارج شده است و می‌توانید ریشه‌هایش را ببینید و لمس کنید. حالا وقت آن است که قسمت‌های سیاه و فرسوده را جدا کنید.

عده‌ای پیشنهاد می‌کنند که در این مرحله از کار، برای تشویق رویش بیشتر و بهتر ریشه‌ها، برخی از قسمت‌های سالم آن هم هرس شوند. ما اصلا انجام این کار را توصیه نمی‌کنیم، چون با انجام این کار انرژی‌ای که باید صرف رویش برگ‌ها و گل‌ها شود روی رویش مجدد ریشه‌های سالم گیاه هدر می‌رود. پس یادتان باشد که هنگام هرس‌کردن ریشه‌های گیاه خانگی، جز ریشه‌های فرسوده، سیاه و آسیب‌دیده با قسمت‌های دیگر کاری نداشته باشید.

مرحله چهارم: کاشت گیاه در گلدان جدید

برای کاشت گیاه در گلدان جدید چند راهکار مختلف وجود دارد. در ادامه از دو راهکار محبوب برای انجام این کار خواهید خواند.

فارغ از آنکه از کدام راهکار برای کاشت گیاه در گلدان جدید استفاده می‌کنید، باید مطمئن شوید که گیاه در همان «سطح خاک» یا عمقی قرار می‌گیرد که در گلدان قبلی در آن بوده است.

بیشتر بخوانید: معرفی گیاهان آپارتمانی مقاوم به کم آبی!

روش اول

در این روش گلدان قدیمی را راهنمای کارمان قرار می‌دهیم. مثل آنچه در تصویر می‌بینید، گلدان قدیمی را در محفظه جدید می‌گذاریم و اطراف آن را کاملا از خاک و کمپوست پر می‌کنیم. وقتی گلدان قدیمی را از محفظه جدید خارج کنیم، جای آن باقی خواهد ماند. گیاه را در این فضای خالی قرار دهید، اطرافش را با خاک پر کنید و به آن آب دهید تا سر جایش محکم شود.

به‌کارگیری این روش بسیار ساده است و درعین‌حال دقت بالایی دارد. اما اگر گلدان جدیدی که تهیه کرده‌اید شکل متفاوتی از گلدان قبلی داشته باشد یا مثلا بزرگ‌تر از آن باشد، برایتان کارایی نخواهد داشت. دراین‌شرایط استفاده از روش دوم را توصیه می‌کنیم.

روش دوم

در روش دوم فقط خود گیاه را راهنمای کارمان قرار می‌دهیم. گیاه را با یک دست در گلدان جدید فرو ببرید و به‌طور تقریبی، آن را در عمق و فاصله مناسب از اطراف نگه دارید. سپس با دست دیگر، گلدان را با خاک و کمپوست پر کنید.

این روش در مقایسه با روش قبلی دقت کمتری دارد؛ اما اگر احساس کردید جایی به اشتباه افتاده‌اید، می‌توانید گیاه را تکان دهید و فاصله آن را به‌دلخواه تنظیم کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. وقتی نتیجه برایتان رضایت‌بخش بود، با ریختن کمی خاک بیشتر اطراف گیاه و آب‌دادن به آن گیاه را سر جایش کاملا محکم کنید.

منبع: چطور