ریشه ضرب المثل «شاه می بخشد، شیخ علی خان نمی بخشد» چیست؟

ضرب المثل همیشه در میان مردم رواج زیادی داشته و معنی ضرب المثل داستان های زیادی با خود دارد. در کشور ما ضرب المثل های زیادی وجود دارد که در زندگی عادی به کار می بریم ولی معنی ضرب المثل های زیادی را نمی دانیم. در ادامه معنی ضرب المثل «شاه می بخشد، شیخ علی خان نمی بخشد» را برای شما قرار داده ایم!

معنی ضرب المثل «شاه می بخشد، شیخ علی خان نمی بخشد»

گاهی اتفاق می افتد که از مقام بالاتر دستوری صادر میشود ولی بخش مربوطه صدور چنان دستوری را مقرون صلاح و مصلحت ندانسته از اجرای آن خود داری می کند. در چنین موقع حواله گیرنده با طنز و کنایه می گوید:" عجب دنیایی است. شاه می بخشد شیخ علی خان نمی بخشد." باید دید این شیخ علی خان کیست و فرمان شاه را به چه جهت نکول می کرد؟

بیشتر بخوانید: چهار تا از ضرب المثل های معروف و پرکاربرد ایرانی به همراه معنی!

شیخ علی خان شبها با لباس مبدل به محلات و اماکن عمومی شهر می رفت تا از اوضاع مملکت با خبر شود . به مستمندان و ایتام مخصوصا طلاب علوم بذل و بخشش زیاد می کرد. ابنیه خیریه و کاروانسراهای متعددی به فرمان این وزیر با تدبیر در گوشه و کنار ایران ساخته شده است که همه را امروزه به غلط شاه عباسی می گویند.

شیخ علی خان با وجود قهر و غضب شاه سلیمان شخصیت خود را حفظ می کرد و تسلیم هوسبازی هایش نمی شد. چنان که هر قدر شاه سلیمان به او اصرار می کرد که باده بنوشد امتناع می کرد. حتی یکبار در مقابل تهدید شاه پیغام داد :" شاه بر جان من حق دارد اما بر دینم من حقی ندارد."

یکی از عادات شاه سلیمان این بود که در مجالس عیش و طرب شبانه هنگامی که سرش را از باده ناب گرم میشد دیگ کرم و بخشش وی به جوش می آمد و به مغنیان مجلس مبلغ هنگفتی حواله صادر می کرد که صبح بروند از شیخ علی خان بگیرند .

بیشتر بخوانید: داستان زیبا و خواندنی ضرب المثل «بشنو و باور نکن»

چون شب به سر می رسید و بامدادان حواله ها صادره را از نزد شیخ علی خان می بردند همه را یکسره و بدون پروا نکول می کرد و به بهانه آنکه چنین اعتباری در خزانه موجود نیست متقاضیان را دست از پا درازتر بر می گردانید.

در واقع شاه می بخشید شیخ علی خان نمی بخشید و از پرداخت مبلغ خود داری می کرد. در سفر نامه انگلبرت هم آمده:" او با قدرت کامله ای که داشت حتی می توانست وقتی که شاه می بخشد او نبخشد."

منبع: ستاره