روغن مایع بهتره یا جامد؟ | برای آشپزی از کدوم روغن استفاده کنیم؟

انتخاب بین روغن جامد و مایع برای سلامتی حائز اهمیت است، روغن جامد از فرآیند هیدروژنه کردن روغن‌های مایع تولید می‌شود و ممکن است سخت‌ تر هضم شده و به رسوب چربی در رگ‌ها منجر شود. استفاده زیاد از روغن جامد می‌تواند خطر بیماری‌ های قلبی و عروقی و اضافه وزن را افزایش دهد. با این حال، روغن جامد در آشپزی، به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، برای سرخ کردن مناسب است، در حالی که روغن مایع می‌تواند در دماهای بالا اکسید شده و ترکیبات سرطان‌زا تولید کند.

روغن جامد و مایع: کدام یک انتخاب بهتری است؟

در این بحث، سوال اساسی که مطرح می‌شود این است که “روغن جامد بهتر است یا مایع؟” این سوال، برای افرادی که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند، بسیار حیاتی است. انتخاب بین روغن جامد و مایع نه تنها تأثیری بر کیفیت طعم غذا دارد، بلکه می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت قلب و عروق، وزن و حتی طول عمر داشته باشد.

بیشتر بخوانید: تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی رو یاد بگیر!

فرآیند تولید روغن جامد

تولید روغن جامد یک فرآیند پیچیده است که نیازمند تبدیل پیوندهای دوگانه و سه‌گانه موجود در روغن‌های مایع به پیوندهای یگانه اشباع شده است. این تبدیل با استفاده از هیدروژن و یک کاتالیزور فلزی انجام می‌شود که معمولاً از پلاتین، پالادیم یا نیکل تشکیل شده است. این فرآیند، که به آن هیدروژنه کردن می‌گویند، روغن مایع را به یک جامد در دمای اتاق تبدیل می‌کند. این روش، که به عنوان روش ناهمگن یا کلاسیک شناخته می‌شود، همچنان در صنایع روغن‌سازی به کار گرفته می‌شود و به تولید روغن‌هایی می‌انجامد که در شرایط مختلفی ماندگاری بالایی دارند.

تأثیر روغن‌های جامد بر سلامتی

با وجود مزایایی که روغن‌های جامد از نظر ماندگاری و مقاومت در برابر حرارت ارائه می‌دهند، مسائلی در مورد تأثیرات منفی آن‌ها بر سلامتی وجود دارد. هیدروژن اضافه شده در فرآیند هیدروژنه کردن می‌تواند هضم روغن را در متابولیسم بدن دشوار کند، که این امر می‌تواند به رسوب چربی‌ها در رگ‌ها منجر شود. این وضعیت، به ویژه در رگ‌های قلب و عروق، می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد. این مشکل، که در جامعه ما بسیار شایع است، نیاز به توجه ویژه‌ای دارد، زیرا مصرف بی‌رویه روغن‌های جامد می‌تواند به افزایش سطح کلسترول خون و در نتیجه، به بروز مشکلات قلبی و عروقی منجر شود.

روغن جامد در مقابل چاقی و اضافه وزن

یکی دیگر از دغدغه‌های مهم جامعه ما، چاقی و اضافه وزن است. استفاده از روغن‌های جامد در رژیم غذایی می‌تواند یکی از عوامل اصلی افزایش وزن باشد. این نوع روغن‌ها به دلیل ساختار شیمیایی خود می‌توانند در بدن ذخیره شوند و به تجمع چربی کمک کنند، که این امر خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با اضافه وزن را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: روش خانگی برای تصفیه روغن سوخته و چند بار استفاده شده!

مزایای روغن جامد در آشپزی

با این حال، نمی‌توان از مزیت‌های روغن جامد در آشپزی چشم‌پوشی کرد. روغن جامد به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، انتخاب مناسبی برای سرخ کردن و پخت و پز در دماهای بالا است. این روغن‌ها خیلی دیر می‌سوزند و از این رو، برای آشپزی‌هایی که نیاز به حرارت زیاد دارند، ایده‌آل هستند. در مقابل، روغن‌های مایع ممکن است در دماهای بالا سریع‌تر بسوزند و خواص غذایی خود را از دست بدهند.

خطرات استفاده از روغن مایع در سرخ‌کردنی

استفاده از روغن‌های مایع در فرآیند سرخ‌کردنی می‌تواند به سرعت باعث اکسیداسیون روغن شود، که این پدیده خطر افزایش سموم سرطان‌زا در روغن را به همراه دارد. این موضوع اهمیت انتخاب نوع روغن مناسب برای سرخ کردن را دوچندان می‌کند. اکسیداسیون روغن نه تنها موجب تولید مواد مضر برای سلامتی می‌شود بلکه کیفیت غذایی را نیز کاهش می‌دهد. بنابراین، توصیه می‌شود که برای جلوگیری از این اتفاق، از روغن‌های ویژه سرخ‌کردنی یا روغن‌های جامد استفاده شود که مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون دارند و امنیت غذایی را در هنگام پخت و پز افزایش می‌دهند.

مقاومت حرارتی پایین روغن‌های مایع

روغن‌های مایع به دلیل مقاومت حرارتی پایین‌تری که دارند، در هنگام پخت و پز، به‌ویژه سرخ‌کردنی، سریع‌تر می‌سوزند و خراب می‌شوند. این پدیده نه تنها می‌تواند بر طعم غذا تأثیر منفی بگذارد بلکه ریسک تولید ترکیبات سرطان‌زا را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، ضروری است که در هنگام انتخاب روغن برای سرخ‌کردن، به نقطه دود روغن توجه ویژه‌ای شود تا از سوختن روغن و تولید مواد مضر جلوگیری شود.

تأثیر چربی‌های ترانس بر سلامت قلب و عروق

چربی‌های ترانس، که بیشتر در روغن‌های سرخ‌کردنی و نباتی یافت می‌شوند، توانایی بالایی در افزایش کلسترول‌های بد (LDL) و کاهش کلسترول‌های خوب (HDL) خون دارند. این ویژگی می‌تواند افراد را در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دهد. در نتیجه، آگاهی از نوع چربی مصرفی و کاهش استفاده از روغن‌های حاوی چربی‌های ترانس برای حفظ سلامت قلب و عروق حیاتی است.

بیشتر بخوانید: روش های تشخیص روغن بادام اصل از تقلبی!

فواید روغن‌های مایع برای هضم و جذب در بدن

روغن‌های مایع، به دلیل قابلیت جذب و هضم آسان‌تر در دمای بدن، می‌توانند به بهبود فرآیندهای متابولیکی کمک کنند. این نوع روغن‌ها، به خصوص هنگامی که در دمای 37 درجه سانتی‌گراد (دمای بدن انسان) به حالت مایع باقی می‌مانند، به راحتی هضم شده و مانع از جذب کلسترول اضافی توسط خون می‌شوند. این ویژگی آن‌ها را به یک انتخاب سالم‌تر برای مصرف روزانه تبدیل می‌کند.

ترجیح روغن‌های مایع برای سلامتی بهتر

با توجه به مضرات مرتبط با مصرف روغن جامد، از جمله رسوب ذرات در رگ‌ها و سختی هضم، توصیه می‌شود که افراد به سمت استفاده از روغن‌های مایع گرایش پیدا کنند. روغن‌های مایع، به دلیل خواص مفیدی که برای متابولیسم بدن ارائه می‌دهند و همچنین کمک به جلوگیری از جذب کلسترول‌های مضر، انتخاب بهتری برای حفظ سلامتی به شمار می‌روند.

چربی‌های غیراشباع: انتخابی ایده‌آل برای سلامتی

چربی‌های غیراشباع، به عنوان بهترین نوع چربی برای مصرف، شناخته می‌شوند. این چربی‌ها، که در منابع طبیعی مانند روغن زیتون، گردو، آجیل، غذاهای دریایی و تخم‌مرغ یافت می‌شوند، نه تنها ضرری برای بدن ندارند بلکه به کاهش کلسترول‌های بد و افزایش کلسترول‌های خوب کمک می‌کنند. استفاده از این نوع چربی‌ها توصیه می‌شود تا به بهبود سلامت کلی بدن و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک شود.

انتخاب بهینه روغن برای سرخ کردنی

روغن‌های گیاهی متنوعی در آشپزی و به ویژه برای سرخ کردن استفاده می‌شوند. میان این تنوع، روغن‌هایی مانند زیتون، روغن محلی (روغن زرد) و روغن دمبه گوسفند به دلیل خواص ویژه‌ای که دارند، مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما در میان تمام این گزینه‌ها، روغن کنجد به عنوان بهترین انتخاب برای سرخ کردنی شناخته می‌شود. این روغن، به لطف مقاومت بالایی که در برابر حرارت دارد، حتی پس از چندین بار استفاده، خراب نشده و خطر تولید مواد سرطان‌زا را به همراه ندارد. این خصوصیت روغن کنجد را به یک انتخاب ایده‌آل برای آشپزی‌هایی که نیازمند حرارت بالا هستند، تبدیل می‌کند، چرا که سلامت غذا را حفظ کرده و طعم دلپذیری به غذا می‌بخشد.

امگا۳: گزینه‌ای برتر برای سلامتی

امگا۳، به عنوان یکی از اساسی‌ترین چربی‌های مورد نیاز بدن، نقش حیاتی در حفظ سلامت ایفا می‌کند. این نوع روغن که به طور طبیعی در بدن تولید نمی‌شود، باید از طریق مصرف مواد غذایی یا مکمل‌ها به بدن رسانده شود. امگا۳ به دلیل تأثیرات مثبتی که بر کاهش فشار خون، کاهش چربی‌ها و پیشگیری از ضربان نامنظم قلب دارد، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. مصرف روغن‌های غنی از امگا۳ نه تنها به بهبود عملکرد قلبی‌عروقی کمک می‌کند بلکه در پیشگیری از بیماری‌های التهابی و برخی اختلالات روانی نیز مؤثر است. این ویژگی‌ها امگا۳ را به یک انتخاب عالی برای ارتقاء سطح سلامتی تبدیل می‌کند و توصیه می‌شود که افراد مصرف منظم این نوع روغن را در برنامه غذایی خود گنجانده و از فواید آن بهره‌مند شوند.

منبع: چی شی